Από τον Ανίκητο Μακρένογλου
Η αφόρητη ζέστη στην πόλη μας είναι απόρροια της ανθρώπινης δραστηριότητας, και όχι κάποιο καπρίτσιο του καιρού. Η αλλαγή του κλίματος, η υπερθέρμανση του πλανήτη, σε συνδυασμό με την άναρχη δόμηση, την μη βιώσιμη ανάπτυξη της οικονομίας, είναι υπεύθυνες στον μεγαλύτερο βαθμό για την αποπνικτική ατμόσφαιρα που δημιουργείται αυτές τις μέρες πάνω από τις πόλεις μας. Η ατμοσφαιρική ρύπανση, η τσιμεντοποίηση, η έλλειψη πρασίνου, η καταστροφή των δασών, είναι αποτελέσματα της θυσίας της ποιότητας της ζωής μας στο βωμό του κέρδους και της απληστίας.
Ιδιαίτερα για την Αττική , εκείνο που κάνει αφόρητη την κατάσταση είναι η παρουσία του όζοντος στην ατμόσφαιρα κι ο ευρύτερος Πειραιάς δεν αποτελεί κάποια εξαίρεση. Η αύρα της θάλασσας δεν τον γλυτώνει πλέον.
Το όζον είναι αέριο με χαρακτηριστική οσμή (η ρίζα της λέξης είναι αρχαιοελληνική και σημαίνει μυρίζω) και είναι άχρωμο. Είναι βασικό συστατικό του φωτοχημικού νέφους (του νέφους δηλαδή που συνοδεύεται από υψηλές θερμοκρασίες, χαμηλή υγρασία, μεγάλη ηλιοφάνεια, όπως είναι το νέφος της Αθήνας).
Στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας παίζει τον ευεργετικό ρόλο της προστασίας της Γης από τη βλαβερή υπεριώδη ακτινοβολία, αλλά στα κατώτερα στρώματα αποτελεί τον κυριότερο ρύπο του φωτοχημικού νέφους. Προκύπτει από το οξυγόνο (O2), με κατάλυση από πτητικές οργανικές ενώσεις και οξειδίων του αζώτου, παρουσία ηλιακής ακτινοβολίας και υψηλής θερμοκρασίας.
Σε μεγάλες συγκεντρώσεις επιδρά αρνητικά στους ιστούς των πνευμόνων και δημιουργεί προβλήματα σε άτομα με άσθμα και ασθένειες του αναπνευστικού συστήματος. Ακόμα και σε υγιή άτομα, η έκθεση σε υψηλές συγκεντρώσεις όζοντος προκαλεί ερεθισμό στην αναπνευστική οδό, διαταραχή της αναπνευστικής λειτουργίας, αίσθημα ξηρότητας στο λαιμό, πόνο στο στήθος, βήχα, ναυτία, ακόμα και πνευμονική συμφόρηση. Επίσης έχει τις δυσμενέστερες επιπτώσεις από όλους τους ρύπους στα φυτά, καθώς επιδρά στην ανάπτυξή τους, προκαλεί μεγάλες ζημιές στη δασική βλάστηση και μειώνει την αγροτική παραγωγή.
Ενα σοβαρό μέτρο που πρέπει να ληφθεί είναι να αλλάξουν οι πολεοδομικοί κανονισμοί με τεχνικά και οικονομικά κίνητρα ώστε σταδιακά τα νέα κτήρια να παράγουν τουλάχιστον όση ενέργεια καταναλώνουν (μέσα από την αξιοποίηση της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής, την αναβαθμισμένη θερμική συμπεριφορά των κτιρίων, την αξιοποίηση της ηλιακής και γεωθερμικής ενέργειας για θέρμανση-δροσισμό, την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών ή αιολικών συστημάτων ηλεκτροπαραγωγής και/ή συμπαραγωγής ηλεκτρισμού-θερμότητας). Το κράτος θα μπορούσε να δώσει το παράδειγμα μετατρέποντας όλα τα υφιστάμενα δημόσια κτίρια.
Αλλα μετρα που πρεπει να ληφθουν είναι :
- Προστασία του δασικού πλούτου της χώρας, με ολοκληρωμένες πολιτικές διαχείρισης και πυροπροστασίας,
- Κατάργηση των αντισυνταγματικών διατάξεων που επιχειρούν να περιορίσουν την έννοια της δασικής γης και να αποτελέσουν εργαλεία αποχαρακτηρισμών
- Ολοκληρωμένη διαχείριση των υδάτινων πόρων
- Να εφαρμοσθούν προγράμματα ενημέρωσης-ευαισθητοποίησης του κοινού για την σημαντικότητα της κλιματικής αλλαγής στη μέγιστη δυνατή κλίμακα, με κριτήρια «κοινωνίας σε εμπόλεμη κατάσταση» και έμφαση στα σχολεία.
- Διαβάθμιση του ποσοστού ενίσχυσης προς κάθε επιχείρηση, με βασικό κριτήριο την περιβαλλοντική απόδοση
Ακόμη, ο ευρύτερος Πειραιάς θα πρέπει να αποκτήσει πνεύμονες πρασίνου, όπως για παράδειγμα να φυτευτεί άμεσα ο χώρος του παλαιού εργοστασίου των Λιπασμάτων, ώστε να γινει παρκο υψηλου πρασινου και να ματαιωθει κάθε σκεψη για τσιμεντοποιηση στο χωρο των λιπασματων. Ιδιαιτερα μετα τις καταστροφικες πυρκαγες προπερσι ,αλλα και πέρσι, στην Παρνηθα και σε ολη την Αττικη, η δημιουργια τοπικου αλσους είναι επιβεβλημενη, προς οφελος των κατοικων ολης της ευρυτερης περιφερειας του Πειραια.
Τέλος θα πρέπει να δοθεί πρωτεραιότητα στις βιωσιμες μεταφορές με συχνά δρομολόγια και , το σημαντικότερο, ποδηλατόδρομους. Μετρα πού πρέπει να ληφθούν :
- Πάγωμα των δημόσιων επενδύσεων σε αυτοκινητοδρόμους, επέκταση-εκσυγχρονισμός-ηλεκτροδότηση του σιδηροδρομικού δικτύου
- Ενίσχυση-κατοχύρωση του ποδηλάτου (ποδηλατόδρομοι, δικαίωμα μεταφοράς στα ΜΜΜ, απαραίτητες αλλαγές στον ΚΟΚ),
- Διευκόλυνση του περπατήματος (διαπλάτυνση και απελευθέρωση πεζοδρομίων και περιφρούρηση πεζοδρόμων, δίκτυα πεζόδρομων) και
- Διευκόλυνση των ΜΜΜ (λεωφορειόδρομοι, δίκτυο τραμ-μέσων σταθερής τροχιάς, συχνά και νυχτερινά δρομολόγια) στις πόλεις.
- Πακέτο μέτρων και αντικινήτρων για μείωση της χρήσης ΙΧ στις αστικές περιοχές και αστυνόμευση του παράνομου παρκαρίσματος σε θέσεις που προορίζονται για πεζούς.
Για να υπαρξει όμως μια φιλοπεριβαλλοντικη πολιτικη είναι απαραιτητα ορισμενα εργαλεια που πηγαζουν από πραγματικη μεταρυθμιση στους θεσμους της δημοκρατιας και της αποκεντρωσης, όπως είναι :
- Το αναιρετικο δημοψηφισμα
- Η εντοπιοτητα των φορων ( τουλαχιστον το 50% των φορων να παραμενουν εκει που παραγονται)
- Νομοθετικες αρμοδιοτητες στην Τοπικη Αυτοδιοικηση.
- Καταργηση του θεσμου του διορισμενου Περιφερειαρχη
- Αποκεντρωση και 'τοπικοποιηση' των υπηρεσιων υγειας, παιδειας, ασφαλειας.
Μεταρυθμισεις θεσμικες που θα δωσουν πνοη στις τοπικες κοινωνιες.
